Lieve Tinkerbel, Ademloos heb ik jouw boek ‘Een dag uit het leven van Tinkerbel, het krankzinnige verhaal van mijn psychose’ gelezen. Je hebt hetzelfde meegemaakt als mijn lieve familielid. Je hebt met zeer heldere pen beschreven hoe het is om een psychose te hebben! Ook stel je mooie dingen aan de kaak. Wat is een psychose? Hoe verhoudt psychose zich tot (langdurig) trauma? Hoe komt het dat je tijdens een psychose soms een bizarre helderheid hebt, zoals met de longproblemen van je vader die jij voorvoelde, waardoor je hem mond-op-mondbeademing wilde geven? Hoe kan je iemand die een psychose heeft zo goed mogelijke zorg geven? Hoe is het leven in een psychiatrische kliniek en welke rol speelt Macht hierin?

Een dag uit het leven van Tinkerbel
Het krankzinnige verhaal van mijn psychose
Utrecht, Uitgeverij Ten Have
2021, 453 pagina’s
ISBN 978-90-259-0890-4
https://www.tinkerbellfamily.org/
Beschrijving van het boek
“Dit boek vertelt het waargebeurde, verschrikkelijke maar ook vaak geestige verhaal van Imke Gilsing. Tijdens een retraite kreeg zij een psychose. In een maandenlange gedwongen opname dacht ze dat ze Tinkerbel was en een relatie had met Jelle Brandt Corstius.
‘Een dag uit het leven van Tinkerbel’ laat zien hoe het is om een psychose te hebben, in de isoleercel te zitten en ook hoe onmachtig omstanders en hulpverleners ermee omgaan. Gilsing wil met haar verhaal de GGZ veranderen en meer begrip wekken voor mensen met psychische problemen.”
Brief aan Tinkerbel
Aan Tinkerbel
Frater Romboutsstraat 52
5571 KZ Bergeijk
Nederland
Europa
Planeet Aarde
Heelal
Lieve Tinkerbel (a.k.a. Imke Gilsing),
In jouw boek heb je aangegeven dat je van post houdt en graag de verhalen van anderen leest. Dat past bij jouw achtergrond als antropoloog. Omdat het postadres in het boek afwijkt van het postadres van de Tinkerbel Family stuur ik je deze brief per mail. Helaas… geen papieren post dus dit keer. Ik vind het overigens wel heel gaaf dat je überhaupt een adres in je boek zet! Mijn oom en tante wonen in Bergeijk. Misschien ga ik een keer langs jouw huis lopen om te kijken hoe je woont. Heerlijk vind ik dat, kijken hoe andere mensen wonen. Ik zal deze brief eveneens op mijn eigen website www.uitgeverijleefstijl.nl publiceren, dan kunnen mensen lezen hoe fijn ik jouw boek vond en waarom. Op mijn website schrijf ik namelijk vaker over de boeken die ik lees.
Herinneringen tijdens het lezen
Je boek las lekker weg en ik herkende veel van jouw verhalen. Niet alleen vanwege het eerdergenoemde familielid, maar ook vanwege mijn eigen opname in een psychiatrisch ziekenhuis in Amersfoort, halverwege de jaren ’90 van de vorige eeuw. Ik heb in die periode 9 maanden klinische behandeling en 9 maanden dagbehandeling gevolgd. Tijdens het lezen kwamen mijn herinneringen één voor één weer naar boven.
Samenhang tussen lichaam en geest
Mijn ervaringen hebben er uiteindelijk toe geleid dat ik ben gaan kijken naar de samenhang tussen het lichaam en de geest. Net als jij heb ik mijn geluk en mijn steun gevonden in lichaamsgericht werken. Waar jij schrijft over Critical Alignment Yoga heb ik de yoga van B.K.S. Iyengar gevonden, eveneens een heel precieze vorm van yoga. Waar jij Rebalancing hebt gedaan, heb ik onlangs een Rolfing behandeling van 10 sessies mogen ontvangen. Door liefdevolle aanraking en door een zeer deskundige fasciabehandeling is mijn ‘innerlijke kern’ geheeld. Ik had mijn eerste Tinkerbel ervaring, omdat ik me vrij, speels en vol magie voelde! Toen ik op het internet zocht naar een plaatje van Tinkerbel, ontdekte ik dat jij zomaar mijn Tinkerbel zuster bent en dat jij zelfs een boek hebt geschreven. En laat dat nu net een boek zijn over de rode draad in mijn leven: Menswaardige zorg in de psychiatrie. Toeval bestaat niet!
Braaf zijn = liefde ontvangen
Wat ik in jouw boek bewonder, is jouw eerlijkheid en openheid, ook waar het andere mensen betreft. Je laat zien wat er mis is gegaan en noemt ieder bij naam en toenaam (behalve Jaap en zijn club). Toch lees ik nergens een veroordeling of platheid. Het boek is licht, zonder veroordelend te zijn. Jij bent geworden wie je bent, dankzij de ervaringen die je hebt opgedaan. Ik heb ook een tijdje aan een boek geschreven, samen met een cliënt, maar ik vond het moeilijk om open te zijn over dingen die andere mensen deden. Ik durfde niet. Dat brave is ingeprogrammeerd in mijn jeugd. Braaf zijn = liefde ontvangen.
Een kluwen, een spiraal, een puzzel
Ik kwam in de kliniek vanwege een depressie met suïdidale gedachten, wat wil zeggen dat ik het leven niet meer zag zitten. Ik werd behandeld op een afdeling voor mensen met persoonlijkheidsstoornissen. Eigenlijk heeft men nooit goed geweten hoe men mij kon diagnosticeren. Diagnoses zijn alleen maar signalen, buitenkant, en hoe kan je diagnosticeren bij iemand die zichzelf helemaal kwijt is (beter gezegd, zijn Zelf nooit heeft kunnen ontwikkelen)? Zo’n 20 jaar geleden kwam de diagnose Autisme in beeld, maar dankzij jouw boek kan ik met nog meer nuance naar een dergelijke diagnose kijken. Hoe kan het dat twee gezinsleden allebei psychisch ontsporen? De gezamenlijke ervaringen moeten hierbij ontwrichtend gewerkt hebben. Het is een kluwen, een spiraal, een puzzel om alles te ontwarren.
We werden zelfs in hetzelfde weekend opgenomen in hetzelfde gebouw. Zij op afdeling 2 (psychoses) en ik op afdeling 3 (persoonlijkheidsstoornissen). De telefoon ging op de uitgestorven afdeling, ik nam op en het bleek mijn vader te zijn, die ik een paar jaar niet had gesproken. Hij bleek voor het familielid met dezelfde achternaam te bellen en was verkeerd doorverbonden.
Door jouw boek ben ik nóg beter gaan kijken naar wat voorafgegaan is aan mijn eigen psychiatrische opname. In mijn geval was dit vooral een diep gevoel van eenzaamheid, ontworteling, in combinatie met slechte leefgewoonten (veel snoepen, veel piekeren, weinig bewegen en weinig slapen).
Zelf mijn eigen teddybeer maken
Ik herinner me de grote kliniek in Amersfoort, met meerdere gebouwen, een gymzaal en een bibliotheek. Er was een knutselruimte waar ik in die donkere en eenzame kerstvakantie een teddybeer maakte om mee te knuffelen. Ook heb ik een houten schaal uit een blok hout gebikt met een guts. Dat was een enorme klus en daarna moest de schaal nog geschuurd worden. Ik ben er weken mee bezig geweest en was dat ding helemaal zat. Er was een zwembad waar ik ging aquajoggen en meedeed met de zwemvierdaagse, een ‘supermarkt’ die ’s middags een paar uur open was (en waar ik inderdaad snoep ging kopen, maar later was die supermarkt weg) en er was een kerk waar de afscheidsdienst was van mijn groepsgenootje die zichzelf had opgehangen in de badkamer. We draaiden daar het liedje ‘Dit was je leven’ van Marco Borsato. “Dit was je leven, geluk en verdriet, het werd je gegeven, maar je wilde het niet”. Net als jij ging ik graag en regelmatig in bad, maar de badkamer was nooit meer hetzelfde.
Structuur en kunstmatig gecreëerde familie
In deze opname had ik eindelijk de structuur en kunstmatig gecreëerde familie waar ik zo naar verlangde. Op dinsdagochtend was de schoonmaakochtend, dan deed iemand de ‘boodschappen’ en kwamen er nieuwe koekjes. Na de koffie en de koekjes pakte ik mijn borduurwerk op totdat de lunch werd geserveerd. Er werden grote karren de afdeling op gereden, met dienbladen en afgedekte borden. Iedereen kreeg zijn eigen warme maaltijd. Er was een diëtiste en een maatschappelijk werker die hielp met eventuele administratieve problemen.
Contract uitspreken
Ik volgde braaf het volledige programma met een weekopening, dagopeningen, dagsluitingen en een weeksluiting. In de weeksluiting maakten we afspraken over ons weekend. We zaten in een kring op stoelen tegen de zijwanden van de grote zaal en mochten ons ‘contract’ uitspreken in het bijzijn van onze medepatiënten, de psychiatrisch verpleegkundigen, de vaktherapeuten en de psychiater die tevens hoofdbehandelaar was. Door de regelmatige herhaling werkte het uitspreken van dit contract als een mantra.
Ik ben Keeke.
Ik vertrouw op mijn eigen gevoel en zet mijn automatische piloot uit.
Ik ben wie ik ben, en ben niet afhankelijk van prestaties.
Van mijn vaandel maak ik een hangmat om in te relaxen.
Kennismaking met mezelf
Ik leerde dat ik ook een lichaam had. Bij Psycho Motorische Therapie (PMT) deden we aan boogschieten. Ik herinner me een zekere Nico met een donkere stem en een grote zwarte snor. Bij Running therapie gingen we rennen door het bos rondom de kliniek, en na afloop voelde ik me inderdaad minder somber! Ik moest erg zweten, hijgen en liep rood aan. We deden muziektherapie in een mooi aangeklede muziekruimte waar we naar elkaars liedjes luisterden en erover vertelden. We volgden creatieve therapie en we gingen naar ‘Psychisch’ (dat was vooral praten). Soms gaf de psychiater gezamenlijke lessen over psychische patronen, die in de grote zaal gegeven werden. Ik herinner me de les over de Dramadriehoek, wat ik razend interessant vond: De redder, aanklager en het slachtoffer, iets wat ik nog steeds in sociale patronen tegenkom. Ik zat in therapiegroep 4, dat was voor mensen die nog wel wat door te ontwikkelen hadden. Vanwege dit perspectief mocht ik uiteindelijk door naar een therapeutische dagbehandeling.
Overprikkeld
Tijdens de opname was ik nooit alleen. Ik begon op een zespersoonskamer, mocht daarna door naar een vierpersoonskamer en eindigde op een tweepersoonskamer. Er was een rokersruimte waar het altijd heel druk was. Ik rookte niet, dus ik zat vaak in mijn eentje in de rustige woonkamer met de rode leunstoelen. Men noemde mij ‘De Koningin’. Ik was ieder weekend blij als ik naar mijn eigen kamer in het centrum van Amersfoort mocht en mijn hondje weer kon zien. De dag- en weekstructuur in de klinische opname deed me goed, maar bij beide behandelingen vertrok ik vanwege overprikkeling.
Ander beeld van mezelf
Ik heb jouw verhalen met lichte jaloezie gelezen, want in tegenstelling tot jou kreeg ik nauwelijks bezoek of kaartjes. Mijn moeder woonde in de buurt en vond dat ik beter bij haar langs kon komen. Mijn ex-vriend is me een enkele keer komen opzoeken, maar dit zorgde juist voor extra pijn en verwarring. Onlangs vertelde deze vriend dat hij zich herinnerde dat ik zeer adequaat was omgegaan met een schreeuwende medepatiënt in de horecagelegenheid. Mijn ex-vriend was geschrokken van de agressieve communicatie van deze man. Ik bleek deze medepatiënt juist vlot op zijn gemak te stellen door naar hem te luisteren. Mij was altijd verteld dat ik sociaal onbekwaam was en ik was dit hele voorval vergeten. Toen hij dit vertelde kreeg ik opeens een heel ander beeld van mezelf.
Begeleider in de psychiatrie
Tijdens die opname wist ik nog niet dat ik dertien jaar later Maatschappelijk Werk zou gaan studeren en jarenlang als begeleider in de psychiatrie zou gaan werken. Omdat ik een begeleider met ervaringsdeskundigheid was, ben ik tijdens mijn studie flink de diepte ingegaan op het gebied van Herstel en Ervaringsdeskundigheid. Ik heb een tijdje bij een Bureau Herstelondersteuning op het secretariaat gewerkt en heb voor het vrije deel van mijn studie een flinke lijst met Herstelliteratuur doorgewerkt, waaronder inderdaad de boeken van Wilma Boevink. Ik heb de cursus gedaan voor het afnemen van de ROPI (Recovery Oriënted Practices Index), waarmee je bij de teams kunt ‘meten’ hoe herstelondersteunend er gewerkt wordt. Ook heb ik de cursus Herstelverhalen schrijven en vertellen gevolgd onder leiding van Ike Smitskamp. Helaas heb ik nooit de WRAP (Welness Recovery Action Plan) kunnen volgen, want op dat moment werkte ik al als begeleidster met ervaringsdeskundigheid bij een ouderinitiatief voor jongvolwassenen met autisme.
Rode draad door mijn leven
Psychiatrie loopt dus als een rode draad door mijn leven. Ik heb de psychiatrie vanuit meerdere hoeken gezien, ook in mijn moederschap en recent zelfs als ondersteuner van een cliëntenraad. Maar zo open als jij schrijft zou ik nooit durven. De braverik in mij wil niemand in verlegenheid brengen. Door het lezen van jouw boek (en natuurlijk ook door mijn eigen Tinkerbel-ervaring) durf ik opener te zijn. Meer te confronteren. Creatiever en speelser met dingen om te gaan. Hier wil ik je voor bedanken, je hebt een weg voor me vrijgemaakt.
Onderzoeker
Gelukkig hebben zowel jij als ik ook positieve ervaringen in de psychiatrie. Net als jij voelde ik me een onderzoeker. De laatste jaren richt ik me, net als vele anderen, op het volledigere beeld van ons lichaam. Beter gezegd, de connectie tussen lichaam en geest, het bredere veld om ons heen en de samenhang tussen mensen, dieren, planten en bomen onderling. Dit betekent dat ik lees en leer over de rol van het darmmicrobioom, de familielijnen, de sterke en zwakke organen, toxinen en nog veel meer. Ik leer omgaan met mijn kwetsbaarheden via kruiden, Bachbloesems, yoga en andere vormen van lichaamsgericht werken zoals Rolfing. De komende periode ga ik mijn vierjarige studie Natuurgeneeskunde afronden en ga ik mijn praktijk starten om ook anderen te helpen. De praktijknaam is ‘praktijk Tinkerbel’, Deze naam had ik al gekozen voordat ik jouw boek had ontdekt. Vrij, speels en vol magie, maar dat hoef ik jou niet te vertellen. Je kunt mij binnenkort vinden onder www.praktijktinkerbel.nl .
Misschien kan ik, samen met jou en de Tinkerbell family, bijdragen aan een meer menswaardige psychiatrie. Wie weet. Ondanks dat ik geen Facebook heb (ik heb niet eens een smartphone), hoop ik dat ik toch bij jullie Tinkerbell Family mag horen.
Heel veel liefs,
Je Tinkerbel-zuster Keeke.
PS1 Ik kijk enorm uit naar de volgende twee delen van de Tinkerbel Trilogie! Mocht je ooit mijn hulp nodig hebben, laat het me weten!
PS2 Je hebt de naam van Raynor Winn genoemd omdat o.a. haar boek jou het jouwe liet zien. Misschien vind je dan ook de boeken van Miriam Lancewood en Tamar Valkenier de moeite waard! Zij hebben mij veel inspiratie gegeven.
PS3 Voor mijn eigen lezers, het boek van Imke Gilsing is een echte aanrader! Je kan je tevens aansluiten bij de Tinkerbell Family via https://www.tinkerbellfamily.org/ .
—
Edit
Imke heeft me een prachtige mail met welgekozen woorden teruggestuurd, zoals alleen een schrijver dat kan doen. Imke schrijft dat mijn brief haar diep raakt. Ze is dankbaar dat onze levens en ervaringen elkaar raken en dat ik mijn verhaal deel. Ze is verheugd te lezen waar ik allemaal mee bezig ben. Ze herkent mijn braafheid, maar schrijft dat haar (en mijn) opdracht in dit leven is om zichzelf uit te graven en te eren en zichzelf niet meer te verstoppen. Dat is ook waar de Tinkerbel Trilogie om draait. We herkennen elkaars behoefte aan groei en ontwikkeling. Dank je wel Imke voor je prachtige wensen! Liefs van Keeke.