Steeds meer raken wij ons bewust: Ons lichaam is afgesteld op beweging. Je kunt het voelen als je eens een dag lekker hebt gewandeld. Je slaapt beter, je benen tintelen, op de langere termijn krijg je een fit lijf en minder pijntjes. Voeding wordt sneller en beter verteerd. Beweging is nodig om niet ziek te worden. Niet bewegen is funest! Je lichaam denkt dat het in winterslaap is en allerlei processen vallen letterlijk stil. De kans is groot dat je lichaam vet gaat opslaan waar vervolgens weer afvalstoffen in opgeslagen worden. Op deze manier ontstaat een vicieuze cirkel.
Wat beweging voor je lichaam doet
Als je niet beweegt, worden de lichaamsvochten niet ververst en blijven afvalstoffen in je lichaam hangen, waardoor het lichaam stapje voor stapje steeds zieker wordt. Een voorbeeld is het bloed dat vanuit de handen en voeten door de ‘venen’ (bloedvaten) weer terug omhoog moet naar het hart. Dit kan alleen door beweging, want het hart pompt het bloed niet terug en de zwaartekracht trekt het bloed naar beneden. Je kan je voorstellen wat er dan onderin die bloedvaten van je benen gebeurt: het wordt een troebel zooitje met allerlei ‘rommel’ in het bloed. Deze ‘rommel’ zou vervolgens opgeslagen moeten worden in de cellen van je lichaam. Het lichaam heeft echter een geniaal trucje bedacht: Het bloed gaat klepje voor klepje naar boven en stroomt niet iedere keer terug in de benen. Hiervoor is echter wél beweging nodig! Ook het lymfesysteem – voorwaarde voor een goed werkend immuunsysteem – heeft beweging nodig, omdat zij niet net zoals de bloedvaten een pomp heeft. Ook veel hormonale processen starten vanuit beweging, of vanuit een ander proces dat beweging nodig heeft. Dit zijn cruciale processen en als je niet beweegt staan al deze hormonale processen dus stil!
Met de fiets naar je werk
Tegenwoordig is het helemaal niet meer zo gemakkelijk om aan voldoende beweging te komen. Ondanks dat we veel worden aangespoord om te bewegen, worden we ook voortdurend verleid om op de bank of op een stoel te gaan zitten. Boodschappen worden bezorgd en ons werk doen we zittend. Daarom is het een goed idee om er eens bewust voor te gaan zitten en een beweegplan te maken. Door bewust bepaalde keuzes te maken, maak je het voor je lichaam gemakkelijker om te bewegen. Sjaak heeft er bijvoorbeeld bewust voor gekozen om een baan te zoeken waar hij met de fiets naartoe kan. Hierdoor heeft hij in ieder geval een uur beweging per dag, wat voor hem absoluut niet voldoende is. Daarnaast hebben wij een hondje dat minimaal anderhalf uur beweging per dag nodig heeft, liefs in de vorm van lange wandeling, zwemmen en spelen met andere honden. Ons hondje is dus een mooie spiegel voor ons. Glanst haar vacht? Dan doen wij het goed.
Ik (Keeke) voel aan mijn benen of ik voldoende beweging heb gehad. Als ik een lange periode te weinig beweging heb gehad, dan doen mijn benen pijn en heb ik harde plekken op mijn onderbenen. Op dit moment ben ik meer aan het leren over de indrukwekkende rol van Fascia (bindweefsel). Hier zal ik later meer over schrijven. Wat ik nu al weet is dat Fascia een netwerk is dat niet alleen de spieren en organen netjes bij elkaar houdt, maar ook communiceert naar andere lichaamsdelen! Er bestaan therapeuten die dit Fascia kunnen behandelen en voor ons weer netjes kunnen ordenen (dit heet ‘Rolfing’, genoemd naar Dr. Ida Rolf. Zij heeft een grote rol gespeeld in de kennis rondom Fascia). Erg interessant!
Vooruitlopend op kennis rondom Fascia, kunnen wij ons lichaam alvast een grote dienst bewijzen door zo veel mogelijk te bewegen. Hier kan een beweegplan bij helpen. Ga er eens voor zitten en denk eens na hoeveel beweging en sport jij eigenlijk doet. Heb je hobby’s waarbij je moet bewegen? Kun je sociale contacten uit een sport halen? Kun je ontmoetingen en uitstapjes bewegend doen, zoals wandel- of fietstochten? Kun je woon-werkverkeer op de fiets of lopend gaan doen? Maak eens een lijstje voor jezelf hoeveel beweging jij per week hebt en waar je dit op een leuke manier zou kunnen uitbreiden. Toen ik een beweegplan maakte, bedacht ik bijvoorbeeld dat we wel weer wat actiever zouden kunnen gaan wandelen. Onze wandelingen waren de laatste jaren wat korter geworden en onze rustpauzes langer. Daarom gaan wij dit jaar met de Nijmeegse Vierdaagse meelopen, zodat we weer lekker moeten trainen op tempo en gestimuleerd worden om op onze vrije dagen een lange wandeltocht te lopen. Deze wandeltochten zijn voor ons echte uitstapjes. Daarnaast wil ik mijn yogabeoefening weer uitbreiden en om mezelf hiermee te helpen hebben we wekelijkse yogalessen ingepland.
Hoe maak je een beweegplan?
Bij het maken van een beweegplan kun je variëren met verschillende soorten beweging. Hierdoor kun je alle behoeften van je lichaam aandacht geven. Je kunt allerlei soorten beweging opzoeken op het internet. Bij het maken van een beweegplan kun je letten op dat je voldoende variatie inbouwt.
Iedere dag bewegen
Zorg ervoor dat je iedere dag beweging hebt. De nationale beweegnorm geeft minder aan, maar wij denken dat de meeste mensen een uur beweging per dag nodig hebben. Kies maar uit wat je leuk vindt!
Alleen of samen
Je kunt de beweging gebruiken als fijne tijd voor jezelf alleen, om tot rust te komen. Op andere momenten kun je de beweging gebruiken om bij te praten en tijd door te brengen met vrienden, familie en buren.
Buiten of binnen
Frisse lucht is erg goed voor ons! Maar een heerlijke dansles met vrienden is ook erg leuk en goed voor je lichaam.
Kracht of cardio
Als je naar een sportschool gaat, kun je vragen om een beweegplan dat speciaal op jou is afgestemd. Je hebt zowel cardio als krachttraining nodig. Met name als je ouder wordt mag je de krachttraining niet vergeten! Je hoeft krachttraining overigens niet per se in een sportschool te doen. Sjaak spit in het voorjaar zijn moestuin om, wat ook behoorlijk veel kracht vergt. Een goede actieve yogales met veel staande en omgekeerde houdingen vraagt ook behoorlijk wat kracht.
Actief of rustig en ontspannen
Het is heerlijk om alle afvalstoffen er eens goed uit te zweten. Maar je mag ook naar je lichaam luisteren en als je moe bent is een ontspannende yogales wellicht beter voor je. Alle beweging kan zijn functie hebben voor je lichaam. BKS Iyengar heeft ons heel goede restorative yogahoudingen geleerd, die heilzaam zijn voor je gezondheid. Hierover zal ik later vast nog eens gaan schrijven.
Verschillende momenten van de dag
Je kunt bij het opstaan al lekker gaan wandelen (nuchter bewegen is erg goed voor je alvleesklier!). Maar je kunt ook in de middag of avond een beweegactiviteit doen. Houd in ieder geval rekening met je spijsvertering en probeer altijd wat ruimte te laten tussen een maaltijd en je volgende beweegactiviteit. Je lichaam kan niet alles tegelijk. Vrije dagen, bijvoorbeeld in het weekend zijn perfect voor mooie dagtochten op de fiets of wandelend.
Krachttraining: spitten op de volkstuin
Tot slot is het heel belangrijk dat je het ook leuk vindt! Hier krijg je namelijk blije hormonen van en daar doe je je lichaam een plezier mee.
Misschien helpt het ook jou om je wekelijkse beweging eens op een rijtje zetten in een beweegplan. Hopelijk vinden jullie het, net als wij, een leuke uitdaging om zo veel mogelijk ‘blij-makende’ beweging te regelen voor jezelf. Veel succes!
(geschreven door Keeke)